گاهی برای استفاده از ورق های فلزی لازم است عملیاتی بر آن ها صورت بگیرد. پانچ و سوراخکاری ورق های فلزی یکی از آن هاست. به طور کلی پانچ و سوراخکاری به معنی ایجاد حفره هایی بر روی مقاطع مختلف مانند فلز، چوب، کاغذ و غیره است که با استفاده از دستگاه های مخصوص این عملیات انجام می شود. ورق های پانچ شده معمولا در ساخت حفاظ برای نیروگاه برق، دکل‌های مخابراتی، درهای ساختمان ها و غیره کاربرد دارد. با ما همراه باشید تا در ادامه به بررسی و توضیح بیشتری از پانچ و سوراخکاری می پردازیم.

پانچ چیست؟

پانچ فلزات در صنعت فلزکاری نوعی ابتکار نوین محسوب می شود. به وسیله پانچ می توان به راحتی فرم های گوناگونی با دقت و سرعت بالا ایجاد کرد که این عملیات بر روی ورق فلزی با استفاده از دستگاه های مخصوص صورت می گیرد.

در طی عملیات پانچینگ قطعات فلزی از محل سوراخ جدا می شوند. این قطعات قراضه بسته به نوع و جنس مقطع پانچ شده، ممکن است بازیافت یا دور ریخته شوند.

به عملیات پانـچ ورق، سوراخکاری ورق نیز گفته می شود. پانچ هیدرولیک یکی از انواع ابزار آلاتی می باشد که از آن برای انجام عملیات پانچ استفاده می شود.

پانچ ورق فلزی

به نوع خاصی از ورق های فلزی که با استفاده از دستگاه های متنوع، در ابعاد و اندازه های مختلف سوراخ هایی بر روی آن ها اعمال می شود، ورق های پانچ شده گفته می شود.

ورق های پانچ شده معمولا از جنس برنج، مس، آلومینیوم و فولاد هستند که در اشکال مختلفی با توجه به درخواست مصرف کنندگان ایجاد می شود. بیشترین کاربرد استفاده از ورق های پانچ شده برای ساخت راه پله ها، ساخت انواع صندلی، دیوارهای امنیتی، دیواره های دستگیره و ساخت حصار است.

نحوه پانچ ورق فلزی

سوراخکاری ورق های فلزی به دو روش چرخشی و تخت با دستگاه های پرسی یا پانچ صورت می گیرد. پانچ های ورق های فلزی به صورت تخت، ورق ها را به صورت عمودی قرار می گیرد. در ادامه نیروی دستگاه به صورت ناگهانی به سطح ورق انتقال می یابد و قطعات اضافی آن به صورت ضایعات قابل استفاده مورد استفاده قرار می گیرد. در روش چرخشی ورق بر روی دو چرخ دنده قرار می گیرد و متناسب با سفارش مورد نظر ورق تغییر شکل یافته و سوراخ می شود.

انواع دستگاه پانچ ورق

دستگاه پانچ ورق در انواع مختلفی تولید می شود که این انواع شامل موارد زیر است:

• دستگاه پانچ CNC
• دستگاه پانچ هیدرولیکی
• دستگاه پانچ گیوتین ضربه ای
• دستگاه پانچ دستی

برای فرآیند پانچ ورق های فلزی از این دستگاه ها استفاده می شود. به طوری که یک ورق با دقت بالا در جهت محورهای x و y در زیر دستگاه پانچ قرار می گیرد.

این دستگاه علاوه بر ایجاد اشکالی ساده چون دایره و مستطیل، قابلیت ایجاد حفره های پیچیده تر با ترکیب چند طرح یا پانچ های متعدد دارد. همچنین این دستگاه ها قابلیت تا کردن نوارهای کوچک، پانچ کردن لبه های برش داده شده، ایجاد کردن دنده مارپیچی و غیره نیز دارند.

دستگاه پانچ CNC

دستگاه اتوماتیک پانچ ورق CNC امروزه کاربرد بیشتری از دستگاه های دستی دارد زیرا کار کردن با آن ها راحت تر است و مزایای بیشتری دارد.

سوراخ هایی که به وسیله این دستگاه  ها بر ورق های فلزی ایجاد می شود از دقت و تمیزی بالای برخوردار است. همچنین سرعت بالای آن باعث می شود حجم زیادی از ورق های  سوراخکاری شوند و زمان کمی را به خود اختصاص دهند. این دستگاه ها از تولید ضایعات جلوگیری می کند.

دستگاه پانچ دستی

دستگاه های پانچ دستی معمولا به علت وزن پایین به راحتی قابل حمل می باشند و نیاز به برق ندارند. همچنین کار با این دستگاه ها آسان است و سطح صاف و قابل قبولی ایجاد می کنندکه نیاز به تخصص خاص نیست.

برای شروع به کار اصلی، باید ابتدا بر روی ورق مورد نظر سوراخ اولیه به قطر ۱۰ میلی متر به وجود آورد و سپس به ادامه کار پرداخت. با استفاده از پانچ هیدرولیکی دستی می‌توان سمبه و ماتریس سفارشی را در سایزهای مختلفی به وجود آورد. سطح صاف و قابل قبولی ایجاد می کند.

طرح های پرکاربرد پانچ ورق

دستگاه پانچ توانایی ایجاد طرح های مختلفی از طرح های ساده تا طرح های پیچیده دارد که معروف ترین و پرکاربرد ترین آن ها به شرح زیر است:

• ورق پانچ لوزی
• ورق پانچ مشبک
• ورق پانچ گرد
• ورق پانچ مربع

سوراخکاری چیست؟

به عملیات گرد تراشی که در داخل سطوح کار، سوراخ هایی با قطر و طول مشخص ایجاد می کند را سوراخکاری گفته می شود. از پانچ در عملیات سوراخکاری و سری کاری برای افزایش سرعت و دقت تا ضخامت های مشخص شده استفاده می شود.

برای ایجاد سوراخ هایی گرد و منظم از دریل استفاده می شود. عملیات سوراخکاری همانند عملیات پانچ در جنس های متنوعی از ورق چون استیل، مس، آهن، آلومینیوم و غیره استفاده می شود.

انواع دستگاه سوراخکاری

استفاده از هر دستگاهی برای سوراخکاری نقش و کاربرد متفاوتی دارد.

• سوراخکاری با دریل (مته): انجام عملیات سوراخکاری با استفاده از دریل قادر به انجام سوراخکاری تا قطر ۶۰ میلی متر است.
• سوراخکاری با پانچ: از پانچ برای بالا بردن دقت و سرعت عملیات سوراخکاری انجام می شود.

جمع بندی

پانچ کردن ورق نوعی سوراخکاری ورق های فلزی است که سوراخ هایی به طور منظم و تمیز با اشکال مختلف مانند مربع، مستطیل، لوزی، دایره و غیره بر روی ورق های فلزی ایجاد می کند. این عملیات با استفاده از دستگاه هایی مانند دستگاه CNC، هیدرولیکی، گیوتین ضربه ای و دستی انجام می گردد.

سوراخکاری نیز همانند عملیات پانچ بر ورق هایی چون استیل، مس، آهن، آلومینیوم با دریل و دستگاه های پانچ صورت می گیرد. می توان گفت استفاده از روش پانچ در عملیات سوراخکاری و سری کاری برای افزایش سرعت و دقت کاربرد دارد.