شرکت‌های فولادی در بازار سرمایه ایران نقش برجسته‌ای ایفا می‌کنند و یکی از ارکان اصلی بورس اوراق بهادار تهران به‌شمار می‌روند. این شرکت‌ها به‌دلیل سودآوری بالا، ظرفیت‌های تولید قابل‌قبول و نقش حیاتی خود در صنعت کشور، همواره جزو نمادهای با ارزش بازار هستند و در رشد شاخص کل بورس تأثیرگذارند. شرکت‌هایی مانند کارخانه فولاد مبارکه اصفهان، ذوب‌آهن اصفهان و فولاد اکسین اهواز، علاوه بر داشتن حجم معاملات بالا، به‌دلیل تولید محصولات متنوع فولادی، در تأمین نیازهای داخلی و صادرات به بازارهای جهانی نقش مهمی ایفا می‌کنند. با این حال، در روزهای اخیر نقدهای متعددی نسبت به عدم سرمایه‌گذاری در زمینه به‌روزرسانی و ارتقای توان تولید این صنعت مطرح شده‌است.

از سوی دیگر، شرکت‌های فولادی ایران از ظرفیت‌های بالایی برای صادرات به بازارهای جهانی برخوردارند و در مواقعی که قیمت آهن و جهانی فولاد افزایش می‌یابد، این شرکت‌ها از نظر مالی تقویت شده و سودآوری آن‌ها به شکل چشم‌گیری بالا می‌رود. این موضوع در نهایت باعث افزایش ارزش سهام آن‌ها در بازار سرمایه ایران می‌شود. با این وجود، به دلیل محدودیت‌های تأمین برق و گاز که صنعت فولاد را تحت‌تأثیر قرار داده و موجب کاهش تولید شده‌است، ارزش سهام بسیاری از شرکت‌های فولادی افت کرده‌است. تا زمانی‌که این محدودیت‌ها ادامه داشته باشد، نمی‌توان چشم‌انداز روشنی برای این گروه متصور بود.

در ماه‌های اخیر، آمارهای منتشرشده از بورس کالا نیز مؤید کاهش حجم معاملات و افت محسوس فروش محصولات فولادی است. همچنین قطعی‌های مکرر انرژی و ناترازی‌های ساختاری، بهره‌برداری پایدار از ظرفیت‌های تولید را با چالش جدی مواجه کرده‌اند؛ مسئله‌ای که نه‌تنها سودآوری شرکت‌ها را کاهش داده، بلکه بر تمایل سرمایه‌گذاران برای ورود به این صنعت نیز سایه انداخته‌است.

در همین راستا، بهادر احرامیان، کارشناس صنعت فولاد، در پاسخ به این پرسش که چرا سرمایه‌گذاری جدیدی برای ارتقای توان تولید یا به‌روزرسانی در کارخانه‌های داخل کشور انجام نمی‌شود، گفت: «صنعت فولاد با وجود سابقه طولانی در کشور، صنعتی نسبتاً جوان محسوب می‌شود و بسیاری از ظرفیت‌های تولیدی نیز در سال‌های اخیر ایجاد شده‌اند. در واقع کارخانه‌های فولادی کشور نسبتاً جدید و به‌روز هستند و در شرایط فعلی نیازی به بازسازی یا نوسازی گسترده ندارند.»

وی با تأکید بر عدم نیاز فوری به سرمایه‌گذاری برای نوسازی افزود: «افزون بر این، پروژه‌ها و طرح‌های نیمه‌تمام متعددی در صنعت فولاد وجود دارد که بیش از هر چیز نیازمند تکمیل سرمایه‌گذاری هستند.»

عضو هیئت‌مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد با اشاره به وضعیت سهام فولادی در بازار سرمایه تصریح کرد: «همان‌طور که گفته شد، محدودیت‌های انرژی بر روند تولید تأثیر منفی گذاشته‌ و این موضوع افت ارزش سهام کارخانه های تولید کننده فولادی را به‌دنبال داشته‌است. تا زمانی‌که این شرایط ادامه دارد، چشم‌انداز روشنی برای کوتاه‌مدت نمی‌توان ترسیم کرد.»

وی ادامه داد: «البته سهام فولادی نسبت به سایر گروه‌های بازار، مزیت بنیادی بودن را دارد و در افق بلندمدت، همچنان ارزنده خواهد بود. اگر نگاه سرمایه‌گذار به این سهام، کوتاه‌مدت (۶ ماه تا یک سال) باشد، ممکن است بازدهی قابل‌توجهی حاصل نشود. اما با فرض رفع ناترازی‌های انرژی و بازگشت تولید به مسیر عادی، آن زمان می‌توان انتظار جهش قابل‌توجهی در ارزش این شرکت‌ها داشت.»

احرامیان تأکید کرد: «اگر سهام فولاد به‌عنوان یک دارایی بلندمدت در سبد سهام قرار گیرد (استراتژی بلندمدت در بورس)، قطعاً جایگاه بنیادی و محکمی خواهد داشت. همچنین صنعت فولاد در سال‌های اخیر در مسیر توسعه قرار داشته و ظرفیت‌های قابل‌توجهی از این صنعت در کشور احداث شده‌ است.»

این کارشناس صنعت فولاد در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به وضعیت تولید جهانی فولاد اظهار کرد: «پیش‌بینی‌ها برای سال ۲۰۲۵ حاکی از آن است که تولید جهانی فولاد روند نسبتاً ثابتی خواهد داشت و تغییرات چشم‌گیری در آن نخواهیم دید. به‌احتمال زیاد، همچون سال‌های گذشته، رشد ۱ تا ۲ درصدی را تجربه خواهد کرد.»

وی افزود: «سال گذشته، سال چندان موفقی برای تولید فولاد در ایران نبود و کاهش محسوسی در تولید ثبت شد. پیش‌بینی می‌شود که در سال جاری نیز حجم تولید افزایش نیابد و روند نزولی ادامه پیدا کند؛ چرا که همچنان محدودیت‌های انرژی پابرجاست.»

احرامیان در پایان با اشاره به تأثیر مذاکرات و سیاست‌های تجاری جهانی بر صادرات فولاد ایران خاطرنشان کرد: «بعید است در کوتاه‌مدت تغییری جدی در وضعیت بازار جهانی فولاد ایجاد شود؛ چرا که سهم ایران در تجارت جهانی فولاد چندان قابل‌توجه نیست و ظرفیت اثرگذاری ما در این بازار محدود است.»